wtorek, 17 kwietnia 2012

“Zapachy Miast”–Dawid Rosenbaum

 

okładkaZAPACHY

Jakże apetycznie pachniała mi ta książeczka, siedząc na półce od paru miesięcy i czekając na swoją kolej! Obiecująca koncepcja i tytuł, a nawet dosyć przyjemna okładka. W środku krótkie i jeszcze krótsze eseje podróżnicze. Są miasta (chociaż nie tylko) i są zapachy. Paryż pachnie bagietkami, Nowy Jork – kawą w papierowym kubku, Côte d'Azur – słynną “piątką” Chanel. Czyli niestety nic nowego. W Maroko autor raczy się słodyczami, w Szkocji pije whiskey za 200 Euro, a w Amsterdamie, ku zdziwieniu, dostaje śledzia, a potem (co już mniej zaskakujące) pali trawkę. Przerzucając strony miałam wrażenie, że czegoś mi brakuje. Tylko kilka razy opowiedziana historia, albo spostrzeżenie naprawde przykuło moją uwagę. Spodobała mi się postać polskiej tłumaczki i jej całkowicie białego, nowojorskiego mieszkania (sama o takim wnętrzu marzę), a także epizod z meksykańskim wydaniem Playboya, który był tak naprawdę chyba jedynym zabawnym momentem. Gościnność szkockiej rodziny była wzruszająca, a główna atrakcja pewnego modnego moskiewskiego klubu – jedyna w swoim rodzaju.

Pomimo bogactwa zapachów książka nie porywa. Autor próbuje wprowadzić czytelnika w świat, który on postrzega w niezwykle zmysłowy sposób, ale nie do końca mu się to udaje. Brakuje atmosfery, bardziej rozbudowanego tła, a może nawet i wnikliwości. Wszystko to jakieś takie powierzchowne i niedopowiedziane. Poza tym Rosenbaum pisze raczej ostrożnie, co moim zdaniem kłóci się trochę z całą koncepcją. O zmysłach powinno sie przecież pisać odważnie i z polotem.

Z kolei ostrożność, z jaką autor wspomina o swojej orientacji seksualnej nie powinna dziwić. Na pewno nie w takim konserwatywnym społeczeństwie jak polskie. Dobrze, że pisze się o tym trochę częściej. Myślę, że jest to niezbędne w procesie oswajania się Polaków z tą innością, która w wielu krajach słusznie przeszła do porządku dziennego. Co prawda wątki te mogłyby zostać wplecione w trochę bardziej zgrabny sposób (momentami wydawało mi się, że estetycznie Rosenbaum za bardzo się zbliża do raczej topornych i seksistowskich zachwytów Pałkiewicza Winking smile).

Trudno mi z czystym sercem polecić tą książkę, zwłaszcza tym, którzy mieli już do czynienia z literaturą podróżniczą. Zamiast tego polecam chociażby Anthonego Bourdaina, który o smakach i zapachach napotkanych w różnych (i często bardziej egzotycznych, a przynajmniej ciekawych miejscach) pisze z wnikliwością, polotem i bez romantycznego owijania w bawełnę. Mimo tego, że jego książki nie odwołują się wprost do zmysłu węchu, i nie obiecują podróży zmysłowych na miarę Suskina, potrafi on skutecznie przenieść czytelnika w świat jego własnych doznań. A jeśli nie macie akurat nic podróżniczego na półce, a właśnie marzycie, tak jak ja, o wakacjach, to myślę, że nie zaszkodzi sięgnąć po “Zapachy Miast” przy porannej kawie, albo wtedy, gdy na lekturę mamy zaledwie 10-15 minut.

3 komentarze:

  1. U mnie na półce też czekają "Zapachy miast" i tak stoi ta książeczka i czeka na jakąś wyjątkową okazję, tak jak kiedyś "Przesunąć Horyzont" Martyny, aby w koncu sięgnać i "popodróżować" i doznać czegoś wyjątkowego...więc trochę się rozczarowałam czytając Twój wpis. Mimo wszystko chcę ją przeczytać i dam znać jak wrażenia :)

    OdpowiedzUsuń
  2. No właśnie... Ja po paru niespodziankach postanowiłam nie odkładać książek na specjalną okazję. No chyba, że to coś sprawdzonego, niezawodne lekarstwo na jakieś emocjonalne przeziębienie. Po prostu parę razy okazało się, że nie było na co czekać i czym się tak emocjonować ;)
    A z drugiej strony myślę, że szkoda życia na odkładanie jego najlepszych kęsów na specjalny moment, tak jak odświętnego ubrania na niedziele :) Im więcej czytam, tym bardziej jestem wybredna, a skoro o ciekawą literaturę nie tak łatwo, to postanowiłam zrezygnować z jej ostrożnego dozowania :)

    OdpowiedzUsuń
  3. Dokładnie, albo ulubionych naczyń na święta, które mogą się ostatecznie okazać mniej wyjątkowe niż czasem spontaniczny wspólny obiad w zwykły deszczowy dzień.

    OdpowiedzUsuń